Mijn kind is vroeg wakker

Is jouw kind altijd vroeg wakker? Met slaaptraining zijn er manieren en slaapmethodes die ouders kunnen gebruiken om hun kindje te helpen bij het vroege wakker worden. Op die manier kun je een gezond slaappatroon ontwikkelen en kan je kindje de rust krijgen die hij nodig heeft. In deze blog vertel ik je alles over vroeg wakker worden en wat je eraan kunt doen.

Wanneer is mijn kind een vroege vogel

Voordat ik je meer vertel over de oorzaken van vroeg wakker worden en de aanpak, is het goed om inzicht te krijgen naar wat de definitie is van een vroege vogel. Iets wat de een als vroeg beschouwd, is voor een kindje of iemand anders juist heel normaal. Of andersom! Misschien vond je het vroege wakker worden in het begin nog niet zo’n probleem, maar inmiddels wel. Of wil je dit juist direct aanpakken.

Onder vroeg wakker worden – of een vroege vogel – worden kindjes verstaan vanaf de leeftijd van 6 maanden en ouder. Deze kinderen worden structureel te vroeg wakker. Als we het hebben over het tijdstip van te vroeg wakker worden, dan is dit tussen 4:00 – 6:00 uur. Ik heb het dus niet over baby’s onder de leeftijd van 6 maanden die bijvoorbeeld nog een voeding nodig hebben in de vroege ochtenduren.

Baby’s en kinderen die in de ochtend te vroeg wakker worden, kunnen een bron van frustratie en slaapgebrek worden. Zowel voor jou als voor je kleintje. Het vroege wakker worden kan de dagelijkse routine van het hele gezin verstoren, waardoor iedereen zich moe voelt. Geen fijne start van de dag.

Biologische achtergrond van vroeg wakker worden

Er is een biologische oorzaak, waarom sommige kindjes vroeg wakker worden. Het is prettig om dit te weten, zodat je hier op kunt inspelen. De slaapdruk van je kindje is in de avond bij bedtijd hoog. Je kindje is moe van de dag en in slaap vallen gaat meestal makkelijk. Na een lange nacht slapen, is tussen 4:00-6:00 uur de slaapdruk ontzettend laag. Je kindje heeft al veel uren geslapen.

Daarnaast is het slaaphormoon melatonine op dat vroege tijdstip ook bijna niet meer aanwezig in het lichaam van je kindje. Terwijl het wakkerhormoon cortisol begint te stijgen vanaf 4:00 uur en ook het spijsverteringssysteem op gang komt. Als je kindje vroeg wakker wordt, is het dus extra moeilijk om weer in slaap te komen voor nog 1 of 2 uurtjes.

De aanpak en benadering bij slaaptraining van vroeg wakker worden, draait dus niet zozeer om je kindje weer in slaap te krijgen. Het is namelijk maar de vraag of dat nog mogelijk is. Dit wordt al gauw een gevecht en is frustrerend voor jullie allebei. Bij vroeg wakker worden gaat het onderzoek juist over het waarom je kindje zo vroeg wakker wordt en dit naar een meer beschaafde tijd brengen. Op die manier hoef je ook niet meer zo je best te doen op dat vroege tijdstip, om je kindje nog even te laten slapen. In de meeste gevallen is het waarom: het ritme overdag, de indeling van het aantal slaapuren, of je kindje niet te veel of juist te weinig slaapt, de timing van de bedtijd en/of omdat je kindje niet zelfstandig kan doorslapen.

Realistische verwachtingen

Het is belangrijk om realistische verwachtingen te hebben rondom het vroege opstaan. Het punt is namelijk, dat er maar een beperkte hoeveelheid slaap is die jouw kindje nodig heeft over 24 uur. Er heerst onder ouders veel druk om je kindje tot minimaal 7:00 uur te laten slapen. Het is op de een of andere manier de gouden standaard geworden, maar misschien heeft jouw kindje deze mogelijkheden helemaal niet om tot 7:00 uur te slapen.

Het kan zijn dat jouw kind tot 6:15 uur of 6:30 uur leert slapen. Sommige kinderen worden nou eenmaal wakker rond dat tijdstip. Voor baby’s en kinderen is tussen 6:00-7:00 uur wakker worden biologisch gezien normaal. Echter is vroeg wakker worden, alles voor 6:00 uur, zeker vroeg en tijdens mijn slaaptraining met ouders lukt het om dit tijdstip te verlengen naar 6:30-7:30 uur. Laten we eens kijken naar enkele dingen die kunnen helpen.

Oplossingen vroeg wakker worden

Er zijn een aantal basisprincipes die je op orde kunt maken, voordat je begint aan slaaptraining. Heb jij een kind dat vroeg opstaat of wil je dat het later wakker wordt? Alles vanaf 6.00 uur is te vroeg en kun je naar een acceptabele tijd brengen. Hieronder 5 tips om na te lopen.

Tip 1

Is de slaapkamer in vroege ochtend licht en stoort dit je kind? Dan kunnen verduisteringsgordijnen je beste vriend zijn.

Tip 2

Is er in de ochtend een geluid dat je kind wakker maakt? Denk aan vogels of een ouder die vroeg geluid maakt in de badkamer. Als dat zo is, kan het helpen om white noise in de slaapkamer te gebruiken.

Tip 3

Zodra je kind vroeg wakker wordt, vraagt hij/zij dan om jouw hulp? Heeft je kind dus op dat tijdstip een afhankelijke gewoonte. Zoals je nu weet, is de slaap het lichtst in de vroege uren. Het is dus normaal dat je kind meer rusteloos is, even jengelt en je überhaupt geluiden hoort vanuit de kamer. Dat betekent niet dat je kindje op dat moment bewust wakker is en met gejengel om jouw hulp vraagt.

Als je kindje rustig in bed ligt, niet huilt of alleen een beetje pruttelt, dan is het de moeite waard te oefenen met geduldig zijn, zodat je kindje zichzelf weer in slaap kan brengen. Dit klinkt misschien eenvoudig, maar geen of zo min mogelijk interventie kan een groot verschil maken. Heeft jouw kindje een duidelijke afhankelijke gewoonte, dan is het belangrijk om eerst te leren zelfstandig te slapen.

Tip 4

Werkt deze bedtijd voor je kindje en zijn/haar slaapbehoeften? Als je kindje ondervermoeid naar bed gaat, dan is het misschien logisch dat hij vroeg wakker wordt. Er is simpelweg geen slaapdruk meer over tussen 4:00-6:00 uur. Ook te laat naar bed gaan kan het vroege wakker worden veroorzaken.

Tip 5

Is het ritme overdag passend bij jouw kindje en zijn/haar slaapbehoeften? Heeft je kindje minder dutjes nodig overdag of wordt er over het algemeen te veel of weinig geslapen. Naarmate je kindje ouder wordt, verandert ook de behoefte aan slaap overdag. Te veel dutjes kunnen ervoor zorgen, dat je kind vroeg wakker wordt.

Doorbreek de vicieuze cirkel van vroeg wakker worden

Als jouw kindje structureel een vroege vogel is, dan kan dit een vicieuze cirkel worden. Het is een beetje het kip en het ei verhaal. Wat komt er eerst? Je kindje wordt vroeg wakker, waardoor hij ook weer eerder naar bed moet bij een dutje of bedtijd. De volgende ochtend wordt je kindje opnieuw vroeg wakker.  Als je het gevoel hebt dat je vastzit in deze vicieuze cirkel, dan ben je niet de enige. Onderstaande 3 dingen kunnen hierbij helpen.

Tip 1

Zelfs als je kindje vroeg wakker wordt, probeer dan vooral het eerste dutje niet te vroeg aan te bieden. Over het algemeen raad ik aan om niet eerder dan 8:45 uur een dutje te doen. Dit lijkt misschien onmogelijk als je kindje vroeg wakker wordt, maar dit is nodig om het patroon te doorbreken. Het kan nodig zijn om de tijd van het dutje geleidelijk te verlaten.

Tip 2

Als je kindje nog 2 dutjes per dag doet, probeer je kindje dan niet te lang te laten slapen tijdens het eerste dutje. Bijvoorbeeld niet langer dan een uur. Een lang ochtenddutje kan namelijk aanvoelen als voortzetting van de nacht, waardoor je kindje in de ochtend veel slaap gaat inhalen. Deze uren willen we juist aan de nacht – tussen 4:00-6:00 uur – plakken.

Tip 3

Ga op zoek naar de bedtijd die past bij de slaapbehoeften van jouw kind. Probeer niet te vroeg naar bed te gaan, maar let ook op oververmoeidheid en te laat naar bed gaan. Allebei kunnen ze zorgen voor een vroege vogel.

Slaaptraining vroeg wakker worden

Door middel van slaaptraining kunnen we kindjes helpen de hele nacht door te slapen en langer in slaap te blijven. Ook in de vroege uurtjes en dan met name tussen 4:00-6:00 uur. Het is geen one-size-fits-all aanpak. Ik stem mijn slaaptrainingsplannen altijd af naar de behoeften van elk kind en gezin. De aanpak van vroeg wakker worden is bij baby’s ook heel anders dan bij peuters en kleuters. Bij de laatste doelgroep speelt gedrag en opvoeding vaak een rol. Ze ontwaken uit een gewoonte en daarom is het belangrijk om ze te laten begrijpen wanneer het tijd is om op te staan en wanneer niet. Hier heb ik een speciaal peuter- en kleuterplan voor.

Ik hoop dat deze blog geruststellend is en dat het jou en je vroege vogel helpt. Een slaaproutine kan enorm helpen bij eventuele slaapproblemen van je kindje. Bekijk mijn aanbod als je graag de slaap van je kindje wilt verbeteren. Een slaapgids kan een fijne aanvulling zijn, wanneer je graag zelfstandig wilt werken aan de slaap van je kindje.

Liefs, Marijke