Slaapritme voor je baby

Het volgen van een ritme kan ervoor zorgen dat je baby beter gaat slapen. Een slaapritme aanhouden kan oververmoeidheid en ondervermoeidheid voorkomen. Hierdoor help je je baby om makkelijker in slaap te kunnen vallen en langer door te slapen tijdens dutjes en in de nacht. Het kan dus de slaap van je baby verbeteren. In deze blog leg ik je uit wat de voordelen zijn van het volgen van een slaapritme en hoe je een fijn ritme kunt creëren. Lees je mee? 

Ritme en regelmaat

Het volgen van een ritme zorgt voor voorspelbaarheid en consistente slaap. Als je baby op dit moment niet goed slaapt en je volgt de slaapsignalen of wakkertijden, dan kan het zijn dat een ritme en meer structuur beter werkt voor jouw kindje. Of je kiest voor het volgen van de slaapsignalen van je baby, de wakkertijden of een slaapritme is een persoonlijke keuze. Het aanhouden van wakkertijden kan fijn zijn als je meer flexibiliteit wilt. Terwijl een ritme zorgt voor structuur en voorspelbaarheid. Iedereen heeft een persoonlijke voorkeur. Wat mij betreft is hierin geen goed of fout.

Als ik met ouders aan de slag ga om een ritme te creëren, dan werk ik met ritmes die gebaseerd zijn op de biologische behoeften van baby’s en kinderen.  Als we samenwerken met onze onderliggende drijfveer, kun je merken dat je baby meer of sneller tevreden is en beter gaat slapen.

Een ritme dat uitgaat van de natuurlijke biologische slaapvensters van je baby, stelt jou in staat om te begrijpen wanneer je baby moe is en behoefte heeft aan een dutje. Doordat je dagelijks weet, wanneer je kindje toe is aan een voeding, slaapmoment of speeltijd, kun je eventuele onrust en problemen vaak snel opsporen. Met een ritme aanhouden kun je oververmoeidheid voorkomen, maar ook verteringsproblemen tijdens de slaap minimaliseren. Het brengt rust en daardoor ook rustige slaap.

Voordelen van een ritme

De meeste baby’s gedijen bij rust, ritme en regelmaat. Als je weet dat jouw kindje voldoende slaapt, kun je naar andere aanwijzingen zoeken als je kind van streek is. Hierdoor kun je de behoeften van je baby in een duidelijke context bekijken. Een ritme aanhouden heeft meerdere voordelen. Zowel voor je baby als voor jou en het hele gezin. Hieronder een aantal voordelen op een rij.

• Je kunt slaapsignalen, hongersignalen of signalen vanuit ongemak beter onderscheiden.
• Je kunt de behoeften van je baby beter begrijpen en voorspellen.
• Je kunt patronen herkennen.
• Het brengt structuur in de dagen.
• Je baby kan makkelijker tot rust komen en kalmeren.
• Je baby hoeft niet te vechten tegen de slaap.
• In bed leggen gaat vaak makkelijk.
• Je baby slaapt beter.
• Het maakt het makkelijk als iemand anders (oppas/opvang) de zorg van je kindje overneemt.
• Het kan het doorslapen stimuleren. Een op de leeftijd afgestemd ritme betekent namelijk ook, dat zodra je baby fysiek in staat is de meeste voedingen tussen 7:00-19:00 uur binnen te krijgen, vaak ook eerder kunnen doorslapen ‘s nachts.
• Een passend ritme ondersteunt de nachtrust.

Slaapschema of flexibel

Kun je dan nooit meer flexibel zijn? Mijn antwoord is: Nee. Integendeel zelfs. Je kunt zo flexibel omgaan met een ritme als jij wilt. Naarmate je baby in een fijn slaapritme komt, zul je merken dat je kindje juist flexibel is in het omgaan met veranderingen. Je zult ook gauw genoeg merken hoeveel verandering jouw kindje aan kan. Een ritme kan er juist voor zorgen, dat de dagen waarop je onderweg bent beter worden opgevangen door je kindje. Na een dag met korte dutjes, op een andere slaapplek en/of andere tijdstippen, kan je kindje de dag erna vaak beter herstellen en terugvallen op de slaapbasis en het ritme dat er al is.

Een veel voorkomende misvatting is, dat je met het volgen van een ritme de behoeften van je kindje niet volgt. Echter is de realiteit, dat baby’s nou eenmaal houden van consistentie, voorspelbaarheid en herkenbare routines. Kinderen – en ook volwassenen – gedijen goed door op vaste tijden op te staan, te slapen en weer naar bed te gaan. Over het algemeen zorgt het voor minder onrust bij baby’s. Helemaal als we routines volgen die gebaseerd zijn op de natuurlijke behoeftes van kinderen. We werken juist met de van nature aanwezige behoeftes, door onze interne klok – die ons slaap-waakritme regelt – te volgen. Deze interne klok – die we allemaal hebben – rijpt naarmate baby’s zich ontwikkelen. Dit is ook een reden waarom de ritmes continue veranderen, naarmate je kindje groeit.

Met het volgen van een ritme ondersteun je de slaapbehoeften van je baby. Natuurlijk hoeft niet alles in het leven van je baby voorspelbaar te zijn. Wel zijn de voordelen van een vast basispatroon enorm als het gaat om het positief ondersteunen van de slaap van kinderen.

Het volgen van een ritme is geschikt voor jou en je gezin:

• Als je meer structuur wilt in de dagen.
• Als je kindje onrustig slaapt.
• Als je kindje korte dutjes doet.
• Als je kindje vaak wakker is ’s nachts.
• Als je je kindje wilt leren doorslapen.
• Als je je kindje wilt leren zelfstandig te slapen.
• Als je kindje oververmoeid is.
• Als je kindje vroeg wakker wordt.
• Als jij of je partner (vaak) thuis zijn met je kindje.
• Als je werkt vanuit huis.

Op welke leeftijd kun je een ritme aanhouden

Pasgeboren baby’s hebben nog veel slaap nodig. De slaap van pasgeboren baby’s is 50% erfelijk en 50% aangeleerd. Dit laatste is dus een resultaat van wat jij als ouder doet. Een ritme is de eerste weken vaak nog ver te zoeken en misschien ben je allang blij als je baby slaapt. Dat is allemaal heel normaal. Het is nu vooral belangrijk, dat je baby slaapt in plaats van waar en hoe laat je baby slaapt. Je baby doet nog veel dutjes en kan maar een korte tijd wakker zijn. Je hoeft je de eerste weken dus niet bezig te houden met een ritme.

Rond de leeftijd van 6-12 weken is de biologische klok van je baby ontwikkeld. Er ontstaat een dag- en nachtritme. Ouders die de ochtenden al vaak rond hetzelfde tijdstip starten, kunnen op deze jonge leeftijd al enigszins routine zien ontstaan van dutjes. Als dit bij jou nog niet het geval is, hoef je je daar niet druk om te maken. Veel gezinnen hebben de eerste weken vooral te maken met buikkrampjes, reflux, huiluurtjes, het op gang brengen van borstvoeding, allergieën, intoleranties, herstel van een (traumatische) bevalling of ander ongemak. Je bent met heel andere dingen bezig, dan het opzetten van een ritme. Veilige hechting, binding en je baby leren kennen zijn je eerste prioriteit.

Sommige ouders realiseren zich pas later dat een ritme mogelijk is en/of wat de voordelen ervan kunnen zijn. Het is aan jou, of en wanneer je wilt beginnen met het creëren van een ritme. Je kunt beginnen met het opbouwen van een slaapritme rond de leeftijd van 3-6 maanden. Dit kan op een tempo en manier die bij jouw gezin past. Uiteraard kan het op elke latere leeftijd ook, maar dit is een mooi startpunt.

Hoe eerder je werkt aan een ritme, hoe sneller je een voorspelbare slaapbasis creëert. Dit kan ervoor zorgen, dat jouw baby beter kan omgaan met onrustige fases, zoals bijvoorbeeld slaapregressies, griep of verkoudheid en doorkomende tandjes. Het is hierbij wel belangrijk om realistische verwachtingen te hebben van een kindje, als het gaat om het creëren van een ritme. De manier waarop is o.a. leeftijdsafhankelijk.

Hoe krijg je een slaapritme

Stap 1: Opstaan
Een mooi doel om mee te beginnen, is om elke dag rond hetzelfde tijdstip de dag te starten. Hierdoor weet je ongeveer hoelang je baby wakker kan blijven tot het volgende dutje. Je verkleint hiermee de kans op oververmoeidheid, waardoor het in slaap vallen beter lukt.

Stap 2: Tijdstippen dutjes
Leg je baby op een vergelijkbaar tijdstip in bed voor het ochtenddutje, middagdutje en namiddagdutje. Vaak valt het ochtenddutje als eerste op zijn plek in het ritme. Vervolgens het middagdutje en als laatste het namiddagdutje.

Stap 3: Verlengen dutjes
Zowel het tijdstip van de start van de dutjes, als het consistent aanhouden van een maximale eindtijd van dutjes zijn belangrijk om ritme te krijgen. Als je baby een kort dutje doet of een hazenslaapje, kun je werken aan het verlengen van dutjes. Te weinig slaap overdag, betekent oververmoeidheid en onrustige nachten. Er zijn meerdere mogelijkheden om dutjes van je baby te verlengen. Dit is o.a. leeftijdsafhankelijk en ook jouw wensen spelen hierin een rol. Dit bespreek ik uitgebreid met ouders tijdens een slaaptraject. Slaapt jouw baby steeds kort? Overweeg dan eens een slaappakket.

Stap 4: Wakker maken
Er zijn ook baby’s die de neiging hebben om overdag veel en lang te slapen. Zodra de biologische klok zich begint te ontwikkelen en er een dag- en nachtritme ontstaat, hebben de meeste baby’s hulp nodig om te leren slapen. Sommige baby’s kunnen de slaap overdag zelf reguleren, andere baby’s hebben daar hulp bij nodig. Jij bent degene die je baby hierbij kan helpen door sturing te geven. Sommige baby’s zijn dus geneigd om overdag lang te slapen.

Nu denk je misschien: Fijn toch, een slapende baby? Dat is natuurlijk zo. Tot op zekere hoogte! Slapen doet slapen, maar als er overdag te veel wordt geslapen, blijft er ‘s nachts onvoldoende slaapbehoefte over. De nachtslaap is de meest herstellende slaap en dus enorm belangrijk. Door overdag sturing te geven aan de slaap van je baby, ondersteun je het dag- en nachtritme. Als jouw baby overdag eindeloos slaapt, ontstaat er een omgekeerd dag- en nachtritme. Het is het overwegen waard om de slaap- en wakkertijden in de gaten te houden, zodat de biologische klok zijn werk kan doen.

Stap 5: Bedtijd
Een voorspelbare bedtijd is de laatste stap in het creëren van een slaapritme. Zorg ervoor dat je baby niet te laat naar bed gaat om oververmoeidheid aan het einde van de dag te voorkomen. Oververmoeidheid zorgt voor onrustige nachten.

Houd als laatste de signalen van je baby goed in de gaten. Het te lang vasthouden aan een ritme zorgt er op den duur voor, dat het ritme niet meer aansluit bij de behoefte van je baby. Kinderen blijven zich ontwikkelen en dat betekent dat er steeds momenten zijn waarop er minder slaapbehoefte is. Groei dus mee met je kindje en ga op tijd over op een volgend slaapritme. Op deze manier blijf je continue voldoen aan de veranderende behoeften van je kind.

Als jouw kindje goed slaapt en/of je kiest er bewust voor om je kindje te laten slapen zonder vast ritme? Blijf dit dan vooral doen! Er zijn genoeg ouders die hiervoor kiezen en dat is ook helemaal oké. Iedereen doet het op zijn of haar eigen manier.

Klaar om aan de slag te gaan met een ritme voor betere dutjes en meer nachtslaap? Volg jij graag wakkertijden of een ritme, maar lijkt het slapen toch niet te lukken? Sluit je aan bij de ouders die samen met mij aan de slag zijn gegaan met het verbeteren van de slaap van hun kindje. Tijdens een slaaptraject maak ik een persoonlijk plan voor de behoeften van jouw gezin. Ik help je met alle liefde!

Liefs, Marijke